Duurzame energiebronnen worden door de Nederlandse samenleving in een ongekend hoog tempo omarmd. Fossiele brandstoffen moeten daardoor steeds meer plaatsmaken voor groene elektriciteit. Een positieve ontwikkeling die bijdraagt aan het behalen van de klimaatdoelen. Helaas is er ook een keerzijde; de groeiende vraag naar elektriciteit overstijgt de capaciteit van ons stroomnetwerk. Een flinke uitdaging voor zowel de regering als netbeheerders. Daarom slaan deze partijen nu de handen ineen. Het doel is duidelijk: een snellere uitbreiding van het elektriciteitsnet, een efficiëntere benutting van de bestaande capaciteit en het verschuiven van de elektriciteitsvraag naar buiten de piekuren. In dit artikel vertellen we je er meer over de geplande maatregelen en wat dit oplevert voor bedrijven.
Het hele land heeft te maken met capaciteitsproblemen
De vraag naar elektriciteit groeit aanzienlijk sneller dan de capaciteit van het stroomnetwerk. Huishoudens installeren in hoog tempo zonnepanelen, warmtepompen en laadpalen voor elektrische voertuigen, terwijl bedrijven gas steeds vaker afschrijven en zich bezighouden met duurzaamheid. Deze trend, versterkt door de stijgende energieprijzen van de afgelopen twee jaar, heeft geleid tot een uitzonderlijk hoge toename in de vraag naar ruimte op het elektriciteitsnet. Het gevolg is dat het in het hele land capaciteitslimieten bereikt zijn.
Wachtlijsten om overbelasting te voorkomen
Bedrijven die behoefte hebben aan een nieuwe of zwaardere elektriciteitsaansluiting komen dit moment vooral op een wachtlijst te staan. Zonder ingrijpen zou het stroomnet in Utrecht, Gelderland en Flevoland vanaf 2026 tijdens piekmomenten overbelast raken. Daarom hebben de overheid en de netbeheerders extra maatregelen ingevoerd om voldoende capaciteit op het net te waarborgen voor nieuwe woningen en zijn er duurzaamheidsinitiatieven voor huishoudens en om de wachtlijsten voor bedrijven waar mogelijk te beperken. De regering houdt een constante monitoring om ervoor te zorgen dat er voor alle sectoren mogelijkheden blijven.
Regering verhoogt investeringen om het netwerk uit te breiden
Om de uitbreiding van het elektriciteitsnetwerk te versnellen, verhoogt de regering de investeringen in de netwerkuitbreiding. De jaarlijkse investeringen worden vanaf 2025 verdubbeld van €4 miljard naar €8 miljard. Toch blijft de vraag naar elektriciteit sneller groeien dan de uitbreidingen van het netwerk. Daarom zal de regering actief inzetten op het beschikbaar stellen van grond voor de bouw van het elektriciteitsnetwerk en het verkorten van juridische procedures en het verlengen van vergunningen. Bepaalde netwerkuitbreidingen zullen worden aangemerkt als van 'zwaarwegend maatschappelijk belang', wat kan leiden tot een verkorting van de procedures met maximaal 1,5 jaar.
Verschillende plannen om piekmomenten te verminderen
Het stroomnet zit niet altijd vol, maar op piekmomenten wanneer zowel bedrijven als huishoudens veel elektriciteit verbruiken. Bijvoorbeeld tussen 16:00 en 20:00 uur. Op dit moment worden er nog te weinig mogelijkheden om de piekmomenten te verminderen benut. Zo kunnen netbeheerders overeenkomsten sluiten met grootverbruikers om op piekmomenten tijdelijk minder elektriciteit te verbruiken wanneer dat nodig is. Hierdoor ontstaat meer ruimte om nieuwe bedrijven aan te sluiten. Deze aanpak wordt verder verbeterd door netbeheerders en de toezichthouder ACM. Daarbij is het belangrijk om het aantrekkelijker te maken voor bedrijven om deel te nemen. Ook wordt er gewerkt aan de ontwikkeling van een deelnameplicht. Dat betekent dat grootverbruikers die veel elektriciteit gebruiken een bod doen aan de netbeheerder om een bepaalde hoeveelheid stroom minder af te nemen tijdens piekmomenten. Het kabinet en netbeheerders zullen verder vanaf komend jaar proactieve veilingen starten, waarmee bedrijven zoals batterijexploitanten ruimte op het stroomnetwerk kunnen aanbieden tijdens piekmomenten.
Bevordering energiehubs
Om de flexibiliteit van zowel bedrijven als huishoudens te verbeteren, stelt de regering €166 miljoen beschikbaar voor de bevordering van energiehubs. In dat scenario stemmen bedrijven lokaal hun elektriciteitsvraag en – aanbod op elkaar af. Hierdoor is er minder ruimte nodig op het stroomnet. Daarnaast wordt het voor bedrijven mogelijk om de beschikbare ruimte op het netwerk te delen via groepscontracten, wat inhoudt dat bedrijven de stroom die ze op dat moment niet nodig hebben aan kunnen bieden aan andere bedrijven.
Nieuwe norm voor huishoudens
Voor huishoudens zullen slimme, aanstuurbare warmtepompen en laadpalen in de toekomst de norm worden. Dit zal het stroomnetwerk tijdens piekmomenten ontlasten en voldoende ruimte bieden voor de verduurzaming van woningen. Het kabinet streeft naar de ontwikkeling van nieuwe normen en certificeringen om dit doel te behalen. Voor openbare laadpalen zal flexibel laden een standaardonderdeel worden van de contracten met gemeenten.
Minister Jetten benadrukt:
"Huishoudens en bedrijven zijn in recordtempo aan het verduurzamen. Dat is goed nieuws, maar legt ook een enorme druk op ons stroomnet. Ondanks de forse investeringen van de netbeheerders en eerdere maatregelen loopt het stroomnet op steeds meer plekken tegen de grenzen aan. Zonder ingrijpen heeft dat serieuze gevolgen voor onze duurzame ambities en economie. Daarom nemen we nu nieuwe maatregelen die buiten de gebaande paden gaan, om de uitbreiding van het stroomnet te versnellen en meer ruimte te creëren."
Hulp nodig bij congestieproblematiek?
Heeft jouw bedrijf ook te maken met capaciteitsproblemen op het elektriciteitsnet? Ook met de huidige congestieproblematiek zijn er mogelijkheden om toch te kunnen elektrificeren of uit te breiden. Je leest er meer over in ons whitepaper. Heb je verdere vragen? Neem dan gerust contact met ons op, we denken graag met je mee over een passende oplossing.
