Nord Stream 2 zorgt voor politieke spanning op de gasmarkt

De Nord Stream 2 (NS2), zoals de pijpleiding heet, is een van oorsprong economisch project. Het project is reeds gestart in 2018 en moet Duitsland voorzien van Russisch gas. De energiezekerheid van heel Europa zou hiermee gegarandeerd worden. Heel Europa keek uit naar de gasleiding, welke nu karakter staat voor de beroerde politieke situatie tussen Europa en Rusland. Het is een omstreden project geworden.

Waarom deze situatie?

Rusland is de belangrijkste exporteur van gas naar Europa. Van de totale Russische gasexport gaat 75% naar Europa. Europa dekt met deze import ongeveer 40% van de totale gasbehoefte. Dit is een aanzienlijk deel. Vanuit het Westen is men bang voor een te grote Russische dominantie in de Europese gasmarkt. Dit kan mogelijke politieke gevolgen hebben. Europa zou, volgens de VS, meer vloeibaar gas (LNG) moeten kopen uit Amerika. Of meer gas uit Noord-Afrika of het Midden-Oosten moeten halen.  De VS heeft dan in het verleden ook meerdere malen geprobeerd de bouw en afbouw tegen te gaan door het opleggen van verschillende sancties. Een akkoord is afgelopen juli bereikt tussen de VS en Duitsland, waarbij is afgesproken dat Rusland zal worden gestraft indien de NS2 wordt gebruikt om politieke druk te zetten.

Wat speelt er nu?

Afgelopen woensdag heeft de Duitse rechtbank uitspraak gedaan in de mededingingsregels omtrent deze pijpleiding. Rusland wilde aanspraak maken op een eerdere vrijstelling, waarbij pijpleidingen van voor 2019 vrij zouden kunnen komen van de “nieuwe” monopolieregels. Dit is echter niet gelukt. Rusland mag niet de enige eigenaar zijn van de NS2 pijpleiding en dus dient het transport en productie gescheiden te worden. Gazprom, de Russische staatsgasleverancier die eigenaar is, moet volgens die uitspraak de dagelijkse leiding van zijn activiteiten afstaan aan een onafhankelijke derde partij. Daarnaast dient de helft van de capaciteit geveild te worden voor gebruik aan concurrenten. Wat Rusland nu gaat doen is nog onduidelijk. Er bestaat een mogelijkheid dat ze maar de helft van de capaciteit van de gasleiding gaan gebruiken, als gevolg van bovenbeschreven besluit.

Wat als…..?

Het wat als scenario is dat de “volledige” ingebruikname geen garantie is. Dit heeft gevolgen voor de gasmarkt in Europa en Nederland. In Nederland is er een krapte op de gasmarkt door de lagere toevoer uit andere pijpleidingen van bijvoorbeeld Noorwegen en Rusland, door gepland onderhoud aan het gasnetwerk. Ook de toevoer van LNG is gering, doordat veel schepen naar Azië gaan gezien de prijzen daar. Daarnaast zijn de storages niet erg vol, welke nog gevuld dienen te worden voor de winter echt begint. Wat het effect precies gaat zijn op de gasmarkt is niet geheel duidelijk, maar de krapte blijft. Nord Stream 2 blijft dus een belangrijke factor in de gasmarkt.