Oekraïne, gas, geschiedenis en nu….

Op dit moment speelt de spanning tussen Rusland en Oekraïne een belangrijke rol in de gasprijsontwikkeling van Nederland. Dit komt doordat Rusland ongeveer een kwart van het aardgas levert dat in de Europese Unie wordt verbruikt en daarbij ongeveer 80% van die export gaat via pijpleidingen over Oekraïense bodem voordat ze in de EU aankomen. Oekraïne is dus een belangrijk doorvoerstation en Nederland is in behoorlijke mate afhankelijk hiervan.

Een lange geschiedenis met Oekraïne

De gasgeschillen tussen Rusland (de Russische gasleverancier Gazprom) en Oekraïne (het Oekraïense olie- en gasbedrijf Naftohaz Ukrayiny) verwijzen naar een aantal geschillen over de levering, prijzen en schulden van aardgas. Deze geschillen waren in de basis klein van aard, maar zijn in de loop van de jaren uitgegroeid tot grote politieke kwesties. Deze relatie gaat al langere tijd terug in de tijd en heeft verscheidende hoogtepunten gekend.

Het effect op de winter

Maar nu loopt de spanning aan de Russisch-Oekraïense grens op en houdt dit de Europese gasmarkt in zijn greep. De grote afhankelijkheid en de angst voor het dichtdraaien van de gaskraan door Rusland zorgen voor dat de gasprijzen van de kortlopende gascontracten stijgen. Maar inmiddels stijgen ook de prijzen voor lange-termijn-gascontracten mee.

De alternatieven voor dit gas zijn beperkt. Het winnen van Groningergas is teruggedraaid. De gasvoorraden in Nederland en Europa zijn op een historisch laag niveau en ook de toevoer van LNG (liquid natural gas) is gering. De schepen gaan nu vooral richting Azië, doordat de prijzen daar nu hoger liggen dan in Europa. Ook valt de windenergieproductie tegen. Dit zorgt voor een stijging in de vraag naar buitenlands aardgas, waardoor de prijzen hard omhoog zijn gegaan.

Afwachten in het nu

De Amerikaanse President Joe Biden en de Russische President Vladimir Poetin zijn om tafel gegaan. Het is nu de vraag hoe deze situatie zich verder zal ontwikkelen. Eén ding is zeker de gevolgen zullen voelbaar zijn in Europa.