Per 1 oktober 2025 verandert de manier waarop elektriciteit in Nederland wordt geprijsd ingrijpend. Tot nu toe werd er op de EPEX day-ahead markt gewerkt met 24 prijzen per dag: één voor ieder uur. Vanaf dat moment komen er niet langer uurprijzen, maar 96 kwartierprijzen per dag. Daarmee krijgt de energiemarkt een veel fijnmaziger karakter en wordt de prijsvorming beter afgestemd op de realiteit van vraag en aanbod.
De belangrijkste reden voor deze wijziging is de snelle toename van hernieuwbare energie. Wind- en zonne-energie zorgen voor sterke en vaak onverwachte schommelingen in productie. Waar het op uurbasis leek alsof de markt stabiel bleef, blijkt in werkelijkheid dat prijzen binnen een uur sterk kunnen verschillen. Door kwartierprijzen in te voeren, worden deze bewegingen zichtbaar en krijgen afnemers de mogelijkheid om hierop te sturen. Bovendien sluit Nederland hiermee aan bij de Europese regelgeving (CACM), die als doel heeft de markten in Europa beter op elkaar af te stemmen.
Voor zakelijke afnemers betekent de overgang naar kwartierprijzen dat bestaande inkoopstrategieën niet meer toereikend zijn. Energiehandelaren en inkopers moeten hun processen aanpassen, omdat hedging (het afdekken van risico's tegen prijsschommelingen) op uurbasis onvoldoende dekking biedt. Het wordt noodzakelijk om kwartierprofielen te analyseren en op basis daarvan in te kopen. Dat vraagt om meer datagedreven inkoop, realtimemonitoring en geautomatiseerde systemen die sneller en nauwkeuriger kunnen reageren op prijssignalen. Bedrijven die hierop inspelen, kunnen de volatiliteit juist in hun voordeel laten werken.
Flexibiliteit wordt in dit nieuwe speelveld waardevoller dan ooit. Industriële processen die kortstondig uitgesteld kunnen worden, koel- en vrieshuizen die hun belasting slim kunnen verschuiven en datacenters die batterijopslag inzetten, zijn slechts enkele voorbeelden die profiteren van kwartierprijzen door dure kwartieren te vermijden en goedkope kwartieren optimaal te benutten. Maar ook bijvoorbeeld bedrijven met elektrische wagenparken krijgen nieuwe mogelijkheden, doordat laadsessies automatisch kunnen worden verschoven naar de goedkoopste kwartieren van de dag.
De keerzijde van kwartierprijzen is de toegenomen complexiteit. Voor veel organisaties is het ondoenlijk om handmatig 96 prijspunten per dag te volgen en hierop te sturen. Energie- en risicomanagement moeten daarom verder worden geprofessionaliseerd. IT-systemen, energiemanagementsystemen en ERP-pakketten moeten in staat zijn kwartierdata te verwerken en automatische rapportages te leveren. Zonder deze automatisering wordt het vrijwel onmogelijk om de overgang naar kwartierprijzen goed te benutten.
De overgang naar kwartierprijzen is een kantelpunt voor de Nederlandse energiemarkt. Voor zakelijke afnemers biedt dit kansen om kosten te besparen, flexibeler te opereren en duurzame energie beter te benutten. Tegelijkertijd neemt de complexiteit toe en worden de eisen aan risicomanagement en IT-systemen groter. Bedrijven die nu investeren in flexibiliteit, automatisering en datagedreven inkoop kunnen kwartierprijzen omzetten in een concurrentievoordeel. Wie te lang wacht, loopt het risico dat kwartierprijzen juist leiden tot onverwachte kosten en gemiste kansen.
Wil je meer weten over kwartierprijzen of ben je benieuwd wat dit voor jouw organisatie gaat betekenen? Neem dan gerust contact met ons op!