Dat de politieke onrust in Europa een belangrijke factor is voor de hoge elektriciteits- en gasprijzen is inmiddels algemeen bekend. De afgelopen tijd neemt de onzekerheid op de energiemarkt verder toe door perikelen rond Nord Stream 1 en de problemen met Franse kerncentrales. Frankrijk is door de lage productie verandert van een exporteur in een importeur van elektriciteit. Vanwege de aanhoudende droogte komt er nu nog een oorzaak bij voor hoge energieprijzen: de lage waterstanden in de rivieren.
Begin augustus werd er in Nederland een feitelijk watertekort vastgesteld vanwege de aanhoudende droogte. Een landelijk crisisteam gaat bekijken hoe de watervoorraad verdeeld wordt. Onder andere de landbouw heeft veel last van de droogte. Helaas geldt die droogte niet alleen voor Nederland, maar voor een groot deel van Europa. De droogte zorgt voor lage waterstanden, waaronder een historisch lage waterstand in Europa’s belangrijkste rivier: de Rijn. Normaal is dit een probleem dat pas in de herfst optreedt, nu staat het water in de Rijn al sinds juli erg laag. Transport dat via deze rivier plaatsvindt heeft hier veel last van. Vooral vervoerders met een droge lading ondervinden problemen van de lage waterstanden.
Schepen kunnen door het lage water minder vracht vervoeren. Hoe meer vracht een schip vervoert, hoe dieper het tenslotte komt te liggen en dat is op dit moment een groot probleem. Er zijn inmiddels voorbeelden van schepen die nog maar een kwart van hun capaciteit vervoeren. Het is niet verrassend dat de goederen die vervoerd worden daardoor schaarser, en duurder, worden. Een voorbeeld daarvan is steenkool. Sinds er minder gas vanuit Rusland komt, is steenkool een belangrijk alternatief geworden om elektriciteit op te wekken in kolencentrales. De vraag naar steenkool is sinds de sancties tegen Rusland, met name in Duitsland, enorm toegenomen terwijl de levering nu dus steeds lastiger wordt. Daarnaast is nog steeds het importverbod op steenkool uit Rusland van kracht. De toch al dure grondstof stijgt daardoor nog verder in prijs en dat is weer terug te zien in de prijs voor elektriciteit.
De droogte heeft ook invloed op kerncentrales. Sinds de verminderde aanvoer van Russisch gas zijn deze kerncentrales steeds belangrijker voor de productie van elektriciteit. Het gebrek aan water zorgt ervoor dat de kerncentrales onvoldoende kunnen koelen en dat de centrales dus op een lager pitje moeten draaien. De elektriciteitsproductie van waterkrachtcentrales is ook laag omdat er te weinig regen valt.
De neerslag die voor deze week voorspeld is, is bij lange na niet genoeg om het droogteprobleem op te lossen. Als gevolg van de klimaatverandering moeten we in de toekomst steeds meer rekening houden met dit soort problemen. Daarom wordt er druk bekeken hoe rivieren in de toekomst meer klimaatbestendig gemaakt kunnen worden. Bijvoorbeeld het ophogen van het rivierbed of het opdelen van rivieren. Tot die tijd blijven we naar verwachting te maken hebben met de huidige problemen en zullen daardoor de energieprijzen voorlopig hoog blijven.
Door de ontwikkelingen van de afgelopen maanden, waaronder de lage waterstanden, worden energiekosten een steeds belangrijker onderdeel van de bedrijfskosten. In onze whitepaper vertellen we hier meer over!