CO2 moet worden verlaagd, dat staat in het Klimaatakkoord. Het Europese Emissions Trading System (EU ETS) is het grootste emissiehandelssysteem voor het broeikasgas CO2 ter wereld met als doel het verlagen van de uitstoot. Met 1 emissierecht mag een bedrijf 1 ton koolstofdioxide uitstoten en hier zit een beperking aan. In 2021 is het maximum aantal emissierechten vastgesteld op 1,57 miljard. Elk jaar tot en met 2030 daalt het plafond met 43 miljoen emissierechten, Dit emissierechtensysteem beperkt de CO2-uitstoot van het bedrijf en zou hen economische prikkels moeten geven om te verduurzamen.
Van nature komen er broeikasgassen zoals CO2 voor in de atmosfeer, maar door de opwek van energie door fossiele brandstoffen en verandering van landgebruik neemt het aandeel steeds meer toe. Het gevolg is het welbekende broeikaseffect met de opwarming van de aarde tot gevolg. Om verdere klimaatverandering tegen te gaan zijn allereerst energiebesparende maatregelen nodig. Maar ook een overstap naar duurzame energiebronnen, die geen CO2 produceren bij opwekken.
Letterlijk betekent dit het “recht” om CO2 uit te stoten. Het grootste deel van de energie van Europa komt van fossiele brandstoffen, waarbij koolstofdioxide wordt uitgestoten. Om de uitstoot van kooldioxide te verminderen, heeft de EU doelen gesteld, waaronder het bereiken van nul-emissies in de EU tegen 2050. De handel in emissierechten is één van de instrumenten van de EU om deze doelen te bereiken.
Emissiehandel biedt bedrijven een optie: betalen voor het recht om CO2 uit te stoten, of investeren in schonere productiemethoden om zo de uitstoot geheel te verminderen. Wereldwijd zijn er verschillende emissiehandelssystemen. het European Union Emissions Trading System (EU ETS) is een Europees emissiehandelssysteem. Aan dit systeem doet Nederland, samen met nog 29 andere Europese landen, mee. Het EU ETS is het grootste emissiehandelssysteem ter wereld, met ongeveer 10.000 Europese bedrijven die samen verantwoordelijk zijn voor 45% van de CO2-uitstoot in de EU.
Vanuit Nederland doen ongeveer 400 bedrijven mee aan het EU ETS. Dit is een verplichte deelname. Het gaat om bedrijven die samen verantwoordelijk zijn voor ongeveer de helft van de uitstoot in Nederland. Om te voorkomen dat bedrijven door deze verplichting hun productie verplaatsen naar buiten de EU en daar veel CO2 uitstoten, krijgen ze in bepaalde gevallen een deel van hun emissierechten gratis van de overheid. Er zijn verschillende manieren om aan die rechten te komen. Emissierechten kunnen worden gekocht op veilingen en handelsplatformen of van andere bedrijven.
Het kabinet vindt dat het emissiehandelssysteem nog onvoldoende effect heeft. Daarom geldt er sinds 1 januari 2021 voor grote industriële bedrijven, die ook onder het Europese emissiehandelssysteem vallen, met een hoge CO2-uitstoot een nationale CO2-heffing. Dit is dus een nationale heffing bovenop EU ETS-prijs. Hierbij geldt wel: stijgen de emissieprijzen, dan daalt de nationale heffing. Dit gebeurt ook andersom. De Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) voert de regeling uit.
Ook hier gelden een aantal uitzonderingen. De heffing is niet van toepassing voor een aantal specifieke sectoren zoals de glastuinbouw, ziekenhuizen of universiteiten. Hier komen andere afspraken voor. Ook krijgen bedrijven in het begin nog vrijstelling voor een deel van de uitstoot. Dit betekent dat zij hier nog geen heffing over hoeven te betalen. Dit geeft bedrijven de ruimte de processen aan te passen. Uiteraard wordt ook deze vrijstelling steeds kleiner om uiteindelijk de klimaatdoelstellingen te behalen.
De heffingen zorgen ervoor dat de CO2 prijs stijgt. Deze stijgende prijs heeft ook zijn weerslag op de rest van de energiemarkt. Alle prijzen gaan daardoor omhoog. Energiebesparing en duurzame opwek zijn dan ook interessante oplossingen, waardoor de energiekosten omlaag zouden kunnen. Audax Renewables kan daarbij helpen.