De provincie Utrecht staat voor een aanzienlijke uitdaging: het elektriciteitsnet kampt met overbelasting door de toenemende vraag naar stroom. Om deze druk te verlichten, hebben netbeheerders Stedin en TenneT besloten om vanaf 15 november 2024 grootverbruikers met een aansluiting van 1 megawatt (MW) of meer te verplichten deel te nemen aan congestiemanagement. Deze maatregel is bedoeld om het elektriciteitsnet efficiënter te benutten en overbelasting te voorkomen.
Deze nieuwe verplichting houdt in dat bedrijven actief moeten deelnemen aan zogeheten congestiemanagement. Dit betekent dat zij hun energieverbruik aanpassen aan de belasting van het elektriciteitsnet. Dit kan door hun stroomverbruik te beperken tijdens piekuren of juist op te voeren wanneer de vraag naar stroom lager is. Met deze aanpak wordt het elektriciteitsnet efficiënter benut, wat bijdraagt aan de stabiliteit en betrouwbaarheid van de stroomvoorziening.
Het elektriciteitsverbruik in de provincie Utrecht groeit zo snel dat het elektriciteitsnet zonder ingrijpen overbelast gaat raken. Hoewel netbeheerders volop bezig zijn met het uitbreiden van het netwerk, vergt dit proces veel tijd. Daardoor ontstaat er naar verwachting een tekort aan netcapaciteit van 250 megawatt (MW). Om te voorkomen dat het net uitvalt, werken de netbeheerders samen met lokale en regionale overheden aan oplossingen om deze druk te verminderen. Een van de belangrijkste maatregelen is het verplicht stellen van flexibel vermogen bij bedrijven, zodat zij hun energieverbruik kunnen afstemmen op de capaciteit van het netwerk.
De netbeheerders hebben de afgelopen periode ruim 2500 grootverbruikers van elektriciteit in de provincie benaderd met het verzoek ‘flexibel vermogen’ beschikbaar te stellen. Bij deze grootschalige zoektocht is er 20 MW aan potentieel flexibel vermogen gevonden. Er zijn nog geen daadwerkelijke contracten tussen grootverbruikers en netbeheerders getekend om dit ook daadwerkelijk toe te passen. De zoektocht heeft helaas onvoldoende opgebracht om de druk op het stroomnet in de provincie voldoende te verlagen. Daarom zijn TenneT en Stedin genoodzaakt om over te gaan tot het verplichten van grootverbruikers in de provincie Utrecht om hun’ flexibel vermogen’ aan te bieden tegen een vergoeding. De netbeheerders hanteren hierin een gefaseerde aanpak en begeleiden zo'n 100 klanten bij deze verplichting. De eerste groep van zo'n 20 klanten die zij vanaf 15 november benaderen, heeft een vermogen groter dan 3 MW. Daarna volgt een groep klanten met een vermogen groter dan 2 MW en als laatste worden de klanten met een vermogen groter dan 1 MW aangeschreven.
De verplichte deelname aan congestiemanagement voor grote aansluitingen in Utrecht is een cruciale stap om de betrouwbaarheid van het elektriciteitsnet te waarborgen. Hoewel deze maatregel momenteel specifiek voor de provincie Utrecht geldt, wordt verwacht dat vergelijkbare verplichtingen in de nabije toekomst ook in andere regio's met netcongestie zullen worden ingevoerd. Netbeheerders blijven daarnaast investeren in de uitbreiding en versterking van het elektriciteitsnet om op de lange termijn aan de groeiende vraag te kunnen voldoen.