In een tijd waarin we streven naar meer en meer duurzaamheid en efficiënt energiegebruik, is het nuttig inzetten van warmteoverschot een belangrijk onderwerp geworden. Warmteoverschot komt voort uit vele industriële en huishoudelijke processen, maar helaas gaat een groot deel hiervan vaak verloren in plaats van te worden benut.
Warmteoverschot verwijst naar de overtollige warmte die vrijkomt bij verschillende processen en niet direct nodig is, waardoor deze warmte vaak ongebruikt blijft. Denk hierbij aan processen voor industriële productie, maar ook aan dagelijkse activiteiten zoals koken. In veel gevallen wordt deze warmte simpelweg afgevoerd naar de lucht of het water, wat zonde is aangezien het energie bevat die nog op andere manieren nuttig kan worden ingezet.
Warmteoverschot kan op elk moment optreden als er warmte wordt opgewekt zonder dat deze volledig benut wordt. In de industrie komt bijvoorbeeld veel restwarmte vrij, onder andere bij staalproductie, raffinaderijen en chemische fabrieken. De productieprocessen vereisen namelijk hoge temperaturen, waardoor de vrijgekomen warmte vaak niet volledig wordt benut en verloren gaat. In datacenters ontstaat warmte door de constante werking van de servers. Deze bedrijven koelen hun apparatuur om storingen door oververhitting te voorkomen, waarbij de vrijkomende warmte meestal verloren gaat. Maar ook huishoudelijke apparaten, zoals ovens en warmtepompen, produceren warmte die niet altijd volledig benut wordt.
Gelukkig zijn er verschillende manieren waarop we warmteoverschot kunnen hergebruiken. Dit hergebruik helpt niet alleen om energie te besparen, maar ook om bij te dragen aan een duurzame toekomst door de CO₂-uitstoot te verminderen.
Warmteterugwinningssystemen (WTW)
Warmteterugwinningssystemen worden vaak gebruikt om restwarmte terug te winnen uit processen waarin warmte vrijkomt, zoals in luchtverversingssystemen, productieprocessen of in koelinstallaties. Een WTW-systeem kan bijvoorbeeld de warmte die vrijkomt uit ventilatie- of afzuigsystemen opvangen en gebruiken om andere delen van het bedrijf te verwarmen of voor te verwarmen.
Warmte-koude opslag (WKO)
Warmte-koude opslag is een systeem dat warmteoverschot opslaat in de bodem voor later gebruik. Dit systeem werkt door het warmteoverschot dat vrijkomt in de zomer op te slaan, zodat het in de winter kan worden gebruikt om ruimtes te verwarmen (of andersom voor koeling in de zomer).
Gebruik van warmtepompen
Warmtepompen kunnen worden gebruikt om warmteoverschot te benutten voor het verwarmen van water of lucht. Een warmtepomp kan relatief lage temperaturen omzetten naar hogere temperaturen, waardoor restwarmte bruikbaar wordt voor verwarming of warmwaterproductie.
Gebruik van restwarmte voor eigen productieprocessen
Veel productieprocessen hebben een constante warmtevraag. Bedrijven kunnen hun eigen restwarmte hergebruiken in andere fasen van het productieproces, vooral als er sprake is van continue productie of processen die veel warmte nodig hebben, zoals drogen, smelten of reinigen.
Warmtebuffers
Warmtebuffers slaan overtollige warmte op in speciale warmte-opslagtanks. Deze warmte kan later worden gebruikt op momenten dat er behoefte aan is. Een buffer kan bijvoorbeeld bestaan uit een grote geïsoleerde tank gevuld met water.
Warmteoverschot biedt enorme kansen voor een duurzamer energiegebruik. Of het nu gaat om stadsverwarming, WKO-systemen of het verwarmen van kassen en woonwijken, het hergebruiken van restwarmte kan bijdragen aan het verminderen van energieverspilling en het verlagen van CO₂-uitstoot. In een tijd waarin ‘bewust omgaan met de planeet’ centraal staat, biedt warmteoverschot een waardevolle bron die we niet onbenut mogen laten.